De opstap naar Havana

Thursday, March 02, 2017
Cienfuegos, Cuba


Woensdag 22 februari

De buien radar geeft aan dat we vanaf 10.00 uur regen zullen hebben, maar we besluiten dat die niet onze plannen gaan beïnvloeden. We willen een strandwandeling maken op een van de kleine eilandjes in de buurt om echt het witte strand te ervaren. We halen de bijboot van het dek en vertrekken in een stevige wind terwijl een angstaanjagend wolkendek op ons af komt. We zoeken onze weg door het mangrove kanaaltje naar een eiland met een huisje er op. Dat huisje blijkt een prachtig onderkomen te zijn voor groepen met een echt Bounty strand. Tot onze verrassing hebben ze er twee dolfijnen waarmee ze shows geven voor de catamarans die hun vele passagiers laten ontschepen voor een heerlijke Pina colada, een met rum , ananas en kokosnoot gevulde cocktail. We zijn net op het strand of de regen daalt neer, wat let ons om ons lichaam even op te warmen met een pina colada. Ondertussen komt er weer een catamaran waardoor ondanks de regen "the show must go on"  we mede getuigen mogen zijn van een echte dolfijnen show. Prachtig te zien hoe gedisciplineerd de dolfijnen hun hoogstandjes uitvoeren. Ondertussen begint het droog te worden en na de show en de pina colada vervolgen we de kustlijn van dit bounty eiland. Er staat nog een stevige wind en de lucht is van verre blauw en de zee met al zijn blauw scharkeringen en heel ruw. Als we niet verder kunnen via de kustlijn banjeren we tussen de struiken door tot we een zandweg vinden naar de kop van het eiland, onderweg zien we dat een brand hier flink heeft huisgehouden. Maar hoe sterk is de natuur, uit de verbrande takken ontspruiten nieuwe loten, instaat de groei van opgegeven struiken weer te continueren. Dan zijn we op de kop van het eiland, het witte zand doet pijn aan je ogen. Er zijn prachtige meertjes gevorm, waar af en toe zelf een conche met inhoud. Als Lineke hem uit het water haalt, zien we een tentakel eruitkomen, hij leeft echt. Ondertussen wordt de lucht steeds blauwer en krijgen we het in onze regenjacks zelf warm. Als we uiteindelijk terug varen hebben we een prachtige indruk op ons netvlies van dit eiland , nu proberen dit vast te houden.lineke8

Donderdag/vrijdag 23/24 februari

Het gaat weer kriebelen, Cienfuegos trekt. We willen graag Havana bezoeken, maar een ticket met het vliettuig wat de enige mogelijkheid is van hier, is relatief te duur. Op de vaste wal van Cuba zijn er meer mogelijkheden, openbaar vervoer te nemen of auto huren zijn dan de alternatieven. Maar eerst wordt er bij een van de riffen gesnorkeld en dan de zelfde dag verder. We hebben 80 mijl te gaan en daar zit in principe een nacht in als we niet in het donker willen aankomen. Er wordt eerst 80 liter diesel gehaald om onze tank bij te vullen, en klaren vervolgens uit, wat relatief makkelijk gaat, slechts 3 formulieren, en gooien los, na verschillende hugs van de havenmeester. We varen richting het rif om daar opnieuw te ankeren en te snorkelen. Na het ankeren moet er nog wel even gezwommen worden om boven het rif te komen, maar Lineke haakt af omdat ze teveel gewend is aan de schoolslag en dat werkt niet met flippers. Even gezamenlijk terug om dan de 75 meter nogmaals met z'n tweeën te overbruggen naar het rif, maar dan heb je ook wat. Wel veel minder vissen dan bij de vorige keer, maar toch een bijzonder mooi rif. Wim is nu mijn gids, die af en toe als een grote vis enkele meters dieper duikt, een pracht gezicht, hem tussen het koraal rif te zien zwemmen onder mij. Daarna bakt Wim weer zijn brood en bereiden we ons navigatietechnisch,voor op de 80 mijl naar Cenfuegos. Er is tussen Largo en Cenfuegos een stuk verboden gebied, waar we dus omheen moeten varen, vandaar dat we eerst zo’n 30 mijl west varen om daarna de Golf van Gazones in te varen die bekend staat als een gevaarlijke en onprettige zee. Maar als we de weersverwachting mogen geloven kunnen we dat doen met twee vingers in de neus, omdat de wind niet boven de 10 knopen zal komen en deels zal weg vallen, een prima moment om deze tocht nu te ondernemen. Allemaal aanames natuurlijk, want als ik over mijn schouder kijk is er een flinke bui ons aan het inhalen. We hebben geluk, het grootste gedeelte van de bui haalt ons heel langzaam in maar heeft kennelijk zijn regen al eerder verloren. Het zeilen wordt motorzeilen ver in de nacht, pas om 23.00 uur kan het ijzeren zeil, de motor dus, uit en doen we het op windkracht. De nacht is helder, maar onze maan hebben we versnoept. Juist daardoor is vannacht de sterrenhemel zo helder. Er zijn enkele sterren die hun licht reflecteren op het water, zoals de maan dat normaal doet, maar bovendien is het Zuiderkruis prachtig te zien. Zeer imponerend staat aan de hemel een echt kruis gemarkeerd door vier helder oplichtende hemellichamen. Wim neemt het risico om toch een stukje van de verboden zone af te snoepen. De zone is een onderdeel van de Varkensbaai , waar indertijd onder Kennedy Amerikaanse troepen aan land probeerde te komen om het regiem van Castro ten val te laten komen. Hoe verstandig is dat eigenlijk, we zullen het niet weten, want als dieven in de nacht doorklieven we succesvol een stukje van dit gebied, waardoor we in iedergeval niet in moeilijkheden komen met het achterop komend professionele verkeer dat natuurlijk ook naar Cienfuegos vaart, en het wel uit hun hoofd laten om over verboden terrein te varen. Als wij rond 8 uur voor de kust van het vaste land van Cuba aan komen valt ons ook meteen op de kerncentrale, een Tsjernobieltje die niet meer in werking is? snel zien we de boeien die de ingang van Cienfuegos markeren. Het is te begrijpen dat dit een bloeiende stad is geweest in de Spaanse tijd, toen piraterij nog aan de orde van de dag was. In deze pocket baai vonden de Spanjaarden bescherming voor hun vloot die zwaar beladen was met allerlei waar, die afkomstig was uit Indië, Afrika en Zuid Amerika. Zodra we de toegang tot de baai invaren zien we aan bakboordkant een imposant Spaans kasteel (uit 1745) dat voor die veiligheid moest dienen. Dan opent na drie tot vier bochten het meer waar veel industrie maar ook de jachthaven ligt. Voor het inklaren zijn slechts twee mensen nodig en alles loopt gesmeerd. We moeten op anker omdat er geen plaats is in de haven. Het is relatief nog vroeg, we zijn van het wachtlopen allemaal weer wat bijgekomen en gaan de stad in met Wim als gids. We pakken de eerste de beste riktja en mogen met z’n drieën achter in en de arme man maar trappen. Aan zijn omvang is niet te zien dat hij elke dag zoveel kilometers rijdt, of zou hij weinig klanten hebben? We kijken onze ogen uit, vooral naar de prachtige Amerikaanse auto’s in alle maten en kleuren. Maar eerlijkheid gebied, dat er van alles rondrijdt, van gewone tot elektrische fiets, van Chevrolet anno1950 tot de meest moderne auto’s, van scooter tot zijspan en van wagen met paard, fiets en gemotoriseerde aandrijving. Net als de vervoersmiddelen, zijn ook de mensen hier erg verschillend. Je realiseert nu pas hoe ook hier de slavernij zijn schaduw over Cuba werpt. Niet allen zijn de oorspronkelijke bewoners hier bijna volledig uitgeroeid na de ontdekking door Columbus en de bezetting van de Spanjaarden, Cuba is natuurlijk gerepopulariseerd door de zelfde Spanjaarden en later door de vrijgekomen Afrikaanse populatie (400.000). Als we om ons heen kijken voelt het allemaal erg koloniaal aan, maar wat wil je als een land zolang in de tang zit van een mondiale boycot. We bestellen een buskaartje voor Havana (twee dagen van te voren bestellen), we proberen leuke terrasje uit en kunnen er niet omheen toegezongen worden door een drietal mannen, met prachtige stemmen en mooi gitaar spel, we lopen op aanraden van Bart Jan een aantal art galeries in en bekijken stalletjes met zeer creatieve souvenirs. Het is alweer 16.00 uur als we terug naar de boot lopen om onze laatste dingen te doen.

Zaterdag 25 februari

Geen vaste plannen deze dag, maar opzoek naar een simkaart, bank, Cuba dingetjes om mee te nemen en nog eens van Cienfuegos over te doen. We beginnen te zoeken naar het hotel waarvan de bus vertrekt naar Havana, want dan zijn we voor zondag goed voorbereid, vier blokken verder, inderdaad het hotel Jagua is dichtbij. We maken meteen even gebruik van de Wifi, om het thuis front te benaderen. Het zoeken naar een hotel in Havana lukt niet goed en voordat we er uit zijn is mijn Wifi account al weer op. Dan maar daar te plekke iets zoeken. Naast het hotel dat uit beton is opgetrokken staat een prachtige Casa waar de Moorse identiteit van af druipt. De Moren in Cuba, dat lijkt ons vreemd. We gaan op onderzoek uit en voor een paar CUC’s mogen we naar binnen. Zoals gebruikelijk is er geen uitleg, maar als we de kaartverkoopster nog eens aan de tand voelen, dan blijkt in 1919 een hele rijke Ata Turk dit huis heeft laten bouwen. Wat een uitzicht, vooral als je op de derde verdieping komt, heb je een schitterend overzicht over verschillende kanten van de baai, wat een plek! Op de terugweg scoren we een gebraden kippetje en schijfjes gefrituurde banaan met zout, een geweldige combinatie. Verder gaat we te voet naar het centrum. Voor de deur van een telefoon/internet winkel staat een hele rij mensen. We mogen even voor om onze vraag te stellen, maar worden door verwezen naar een andere zaak die pas maandag weer open is. Al men ons wifi toegangskaartjes probeert te verkopen voor een prijs die het dubbele is van de prijs bij het hotel, komt de simkaart boven drijven. Plotseling staan 5 mensen om ons heen heftig te discussiëren over het aanbieden van een simkaart. Voor 30 CUCs kan ik er een krijgen voor telefoon en data, we krijgen ook de eigenaarspapieren er bij, wat zal ik doen? Ik besluit toe te happen, in de winkel kost hij 40 CUCs , daar voor moet je in de rij en veel soesa met papierwerk. De simkaart wordt uit iemand anders zijn telefoon gehaald en in de mijne gezet. Dan wordt ik gebeld als bewijs dat het werkt. We gaan nog even op de foto met de onderhandelaar, die toch nog even bij de afrekening zijn inspanningen wil beloond zien, zodat ik toch nog 40 Cucs betaal maar daar zat wel de 3 CUCs bij die als tegoed op de simkaart zat. Ook de Cuba dingetjes worden relatief snel gevonden. Als we met twee Riksja’s terug rijden naar de Marina waar we een Nederlands stel ontmoeten, die al wat langer in Cuba verblijven, o, wonder, deze Hans weet hoe je hier een hotel in Havana boeken moet aanpakken. We moeten naar het blauwe gebouw een blok links en daar staat een man die Dario heet, vraag hem naar een Casa in Havana, elke dag staat hij daar van af 17.00 uur. Ondanks ons bestelde eten gaan Lineke en ik er meteen op af. En ja hoor, een man met een blauw shirt reageert op de naam Dario en in een paar minuten is het allemaal geregeld. We hebben nu ook een onderkomen in Havana! De dag kan niet meer stuk als we net voor zonsondergang ons nestelen in de boot. Al snel ontdekken we dat we wel kunnen bellen, maar data gebruik met de simkaart werkt niet, mogelijk kunnen we er nog data bij kopen, want bellen naar Europa is 5 euro per minuut.

Zondag 26febr. -1 maart

Om 10.30 vertrokken we met een luxe bus met alleen toeristen richting Havana. Het landschap waar we veel van verwachten valt tegen: geen berg te bekennen, wat ongeorganiseerde teelt van gewassen, kleine bananenplantages en af een toe een rijstveldje. Na een tussen stop komen we 4 uur later in Havana aan en is ook de Casa particularis , eigenlijk een soort B&B, snel gevonden. De eigenaresse belde al waren we bleven, dus de simkaart voor telefonie werkt goed. Na het installeren in het appartement, gewandeld over de Prado waar alle kunst van Cuba lijkt uitgestald , nog even naar het Capitool Nacional, dat bijna een kopie is van het gebouw in Washington, alleen staat het in de stijgers en tot slot naar Chinatown, waar nauwelijks meer een Chinese bevolking aanwezig is omdat de meeste chinezen geassimileerd zijn met de rest van de bevolking, dus een ware smelting pot is in Havana. De volgende dag op naar de oude stad. We lopen naar de zeekant, ons uitzicht vanuit ons appartement en vandaar hebben we een prachtige blik op de vesting die de stad moest vrijwaren van piraten en aan de andere kant zien we de Vedado, het nieuwe Havana, met een sky-line a la New York verrijzen , het relatieve rijkere deel van Havana. Maar dat is voor later! Eerst de oude stad. Vanuit ons raam hebben we al een voorproefje gehad, alleen kan je het nog niet geloven als er nog zo’n afstand bestaat. Kan het nog armoediger, als we nu door de kleine straatjes rijden en de enorme verpaupering van heel dichtbij zien, het is met geen pen te beschrijven. We hebben ons zelf een riksja laten aanpraten met een hele goede gids. Hij vertelt zo veel dat er weinig blijft hangen, alleen onze persoonlijke gesprekken blijven we onthouden en dienen als referentie als we zelf de stad verder verkennen. Daar naast zorgt hij voor tickets voor een uitvoering van Cubaans/Afrikaanse muziek door de groep Buena Vista Culture Group zangers en zangeressen. Als service zal hij ons persoonlijk dinsdagavond komen halen, gratis en voor niets. Dus nu zelf de stad in, om deze te ontrafelen. We zorgen steeds als we neerstrijken voor een drankje of wat te eten dat er Cubaans life-muziek is en dat lukt ons aardig, zoals bij cafe Paris. Maar ook ’s avonds zitten we tijdens het eten op de eerste rij naar Fadoachtige muziek te luisteren van drie jonge artiesten. Cuba en muziek is bijna synoniem! Maar dat is niet echt waar! Meer realistischer is dat de wereldwijde boycot van Cuba het tot een zo mistroostig geheel heeft gevormd, en dat de bevolking enorm crepeert. Wat we hier in werkelijkheid zien is de parallelle economie die hier op het pleintje voorbij marcheert. Voor iedereen is er de basis voeding in de vorm van meel, rijst, eieren, zout en suiker etc, daar zijn speciale magazijnen voor, zien we, de gezondheidszorg is gratis (bijna evenveel dokters als bewoners), het onderwijs is gratis. En verder is de verhouding tussen CUP, voor de plaatselijke bewoners en CUC , voor de toeristen 25:1, alles wat de Cubanen extra kopen is vrij goedkoop. Alleen daar kunnen de toeristen niet aan komen, zij betalen met CUC’s die een Euro/Dollar zijn en bijna alles waar je CUC’s voor betaalt zijn even duur of duurder dan in Europa. Dus de vakantiegangers kunnen geen (mis)bruik maken van dit goedkope eiland, zij betalen het volle pond. En er zijn veel toeristen, sommige straatjes lijken wel de Kalverstraat, de toeristen zijn eigenlijk de dollar-cash machine die Fidel of zijn broer Raoul hebben bedacht. Dus alle gezelligheid die we zien is een instrument om die cash –machine goed te oliën. Daar is verder niets mis mee, maar je moet dat wel zien en dat is helemaal niet moeilijk!

Havana (Cuba) is creatief en kunstzinnig, veel souvenirs zijn simpel, en mooi in hun eenvoud, maar ook galeries met prachtige werken zijn volop aanwezig. Morgen naar het museum Nacional de Belles Artes om een indruk te krijgen over de hedendaagse kunst in het bijzonder. Het is opmerkelijk dat zoveel grote gebouwen onder reconstructie staan en straten worden opgebroken, gaat het nu beter met Cuba?

Uiteindelijk besluiten we dinsdag naar de Vedado te gaan, het nieuwe en naar men zegt rijkere Havana. Laten we maar eens onderzoeken hoe goed je daar dan leeft, in vergelijking met de oude stad. Maar we willen ook graag de beeltenis zien van Che Guevara, die uiteindelijk Bolivia niet voor zich kon winnen en daar het leven liet. Op de kaart lijkt het niet zo’n tippel langs de Melacon, de boulevard die de stad tegen de oceaan beschermt. Dit redden we prima, de torenflats komen steeds dichter bij. Maar wat uit de verte goud lijkt, valt heel erg tegen, het is echt jaren 60 betonbouw en ook hier heeft de verpaupering aardig huisgehouden. Wel zien we veel meer groen tussen de huizen, en terwijl het eerste grasprietje in de oude stad nog moet worden geplant! De Plaza de Revolucion blijkt nog ver weg te zijn en daarom vragen we een Riksja ons er heen te fietsen, niet wetende dat er een forse klim in zit. Echter de 5 CUC die we hem bieden verleidt hem. Uiteindelijk trekken we samen de riksja over de hill, terwijl Lineke mag blijven zitten. Maar dan staan we ook oog in oog met Ernesto “Che” Guevara en Camilo Cienfuegos, tot dus ver alleen gezien in de krant. Ook op de Plaza de Revolucion staat een immense zuil ter nagedachtenis van Jose Marti, schrijver, dichter en geen vechter. We kiezen voor Jose en krijgen een prachtige uitleg en een mooi verhaal van de gids die ons gratis wordt aangeboden. Jose werd al op 16 jarige leeftijd voor zijn revolutionaire gedachte goed gevangen gezet en uiteindelijk verbannen naar Spanje, waar hij als vrij man zijn universitaire studie voltooide. Hij leefde in de 19de eeuw waar er een strijd gaande was om Cuba onafhankelijk te maken van Spanje. Doordat hij niet naar Cuba mocht terug keren, verbleef hij in verschillende landen van Latijns Amerika en de Verenigde Staten, waar hij met zijn teksten en poëzie staatshoofden van deze landen wist te winnen voor een onafhankelijk Cuba, wat ook in 1902 tot stand kwam. Hij heeft het zelf niet mogen meemaken. Op een gegeven ogenblik kwam hij illegaal naar Cuba en bond fysiek de strijd aan met de Spaanse troepen wat slechts eenmaal is gebeurd. In die schermutseling, zittend in zwarte kledij (zo lang Cuba niet onafhankelijk is, ben ik in rouw) op een wit paard, waar hij als een van de weinige strijders werd geraakt. Met dit verhaal kreeg hij een helden verering en werd het symbool van Cuba. Onder Batista verrees dit monument om het “volk” een held te gunnen. Pas in 1958 verjoeg Fidel Batista maar, dat kunnen we wel lezen in de geschiedenis boeken.

We verlaten Plaza de Revolucion en proberen een bus te vinden, maar na een uur in de zon geven we het op en met een blauwe (Mercure) laten we ons terug rijden naar de oude stad, een illusie armer, maar een verhaal rijker. De illusie armer is natuurlijk niet helemaal waar, we hebben een kleinstukje van de Vedado gezien en gebaseerd op de boeken is nog veel meer te zien en dan hebben we het nog niet gehad over het uitgaansleven. Maar toch, geen plek in de rest van Havana kan op tegen Havana Veije, met zijn prachtige historische gebouwen wel dan niet in de stijgers. Terug bij het Parque Central gaan we nog even snoepen bij ons bakkertje een dan op naar het Museum Nacional Belles Artes, wat een museum en wat een pracht van een gebouw! Je kunt kiezen om twee gebouwen te bekijken, maar we zijn verstandig we kiezen voor de periode van 1800 tot de hedendaagse kunst, wat een beleving! Cuba heeft grote schilders voortgebracht en wat zijn zij beïnvloed door de Europese scholen. We zien van af 1800 alle periodes die Cuba heeft doorgemaakt, en hoe mooi de rijken zijn gekleed, wel weinig over de slaventijd, maar ook de repressie en geweld en het zware leven is goed af te leiden. Prachtig is de moderne kunst van Wifredo Lam Raoul Martinez en Fidel de Leon. Om 19.30 uur staat onze Riksja weer klaar om ons naar het theater te brengen voor een Buena Vista uitvoering , waarna we om 11.30 uur weer de nacht in stappen, niet geheel onbevreesd.

Onze laatste dag is aangebroken, we zetten nog even de puntjes op de”i” wat de oude stad betreft, die nu wat minder fraai is vanwege de windstilte. Nu zie je pas hoe de dampen die het rondrazend verkeer in de stad een levensverwachtingsverlies van jaren moet geven. Als laatste daad willen we nog even het gebouw van Bacardi (rum) vast leggen. We kijken nog even in de bruine kroeg daar tegenover, als we worden aangesproken door een prachtige dame. Aan de hand van foto in de vitrines in de bar vertelt zij het verhaal over Hemmingway, hij was hier, hij leefde hier. Daarna informeert ze bij ons of wij bekend zijn met de rum mixen en verleidt ons met de best mojito (suiker, citroen, muntblaadjes aangestampt en bacardi) in town en wij bestellen er een, rum in de ochtend is niet wat we gewend zijn. Als zij voor haar service vindt dat zij ook zo’n mix heeft verdiend, maken we geen bezwaar, immers meestal kosten mixen max 3 CUCs. Als de rekening komt van 12 CUC’s is de vriendschap snel over. Als we even voor 14.00 uur ons appartement binnen stappen, zit de taxi chauffeur al op ons te wachten, wat is dat toch geweldig, alle op straat gemaakte afspraken zijn na gekomen, prachtige mensen! Om 17.00 uur zijn we terug in Cienfuegos en Wim zet zich net aan de mojito, om het feest van het weerzien te vieren, bestellen we er twee bij, terwijl ik voor 3 mojito’s7 CUC’s afreken, ach soms win je en soms verlies je!

Comments

Ben en Hanny
2017-03-04

Super om jullie vehaal over Cuba te lezen ,met een cuba libre erbij wanen we ons ook een beetje in Cuba ,ik heb de cd van Bob Marley al op gezocht zodat we straks in Jamaica in onze gedachten erbij kunnen zijn .
Groeten van ons en Vaya con Dios ! Ben en Hanny.

2025-02-07

Comment code: Ask author if the code is blank