Van november tot april is normaalgesproken het regenseizoen in Zuid-Afrika. Vorig jaar is in deze periode echter heel weinig regen gevallen, waardoor de savanne al bijna anderhalf jaar droogte ervaart. Overal waar je loopt wordt je hieraan herinnerd, omdat nagenoeg alle bomen en struiken kaal zijn en de grond niet bestaat uit groen gras, maar rood zand. Gelukkig begint daar nu verandering in te komen. We hebben de eerste echt goede regenbui nu gehad die de halve nacht doorging. Bij het openen van de slaapkamerdeur de volgende ochtend verwachtte ik een overstroomd bush camp, maar dit komt waarschijnlijk omdat alles heftiger klinkt met een spaanplaten dak boven je hoofd. Uiteindelijk is er 'slechts' 20mm gevallen, wat net genoeg blijkt te zijn voor de struiken en bomen om wat kleine blaadjes te produceren en zo de magere browsende herbivoren te voorzien van wat broodnodig voedsel. Het enige nadeel voor mij is dat het zoeken naar de giraffen nog moeilijker wordt, omdat het zicht steeds meer beperkt wordt.

De twee avonden na de regenbui hadden we een absolute plaag van vliegende termieten in bush camp . Het ging zelfs zo ver dat we alle lichten in de keuken uitgezet hadden en met onze hoofdzaklampen stonden te koken. Bij het braaigebied in bush camp (een cirkelvorming zitgedeelte met in het midden een BBQ – maar noem het nooit BBQ want dan zijn de Zuid-Afrikanen op hun teentjes getrapt) leek het wel alsof het sneeuwde, zo veel termieten cirkelden er rond. Nooit gedacht dat vliegende termieten me toch nog een heel klein beetje een kerstgevoel zouden kunnen geven… Deze wat meer vrolijke associatie met de irritante insecten verdween echter al snel toen bleek dat een deel van de termieten zich via een kier de badkamer in had gewurmd. Tijdens het douchen zaten er denk ik wel 30 in mijn douchecel. Mensen die zeggen dat je niet snel je haar kunt wassen, you’re wrong.

Met bijna alle studenten zijn we naar een presentatie geweest van een vrouw die net haar PhD over bruine hyena’s heeft afgerond. Omdat iedereen meewilde, was er niet genoeg plek in de auto, en dus hebben ik en een ander meisje samen in de kofferbak van de auto gezeten . Op zich geen probleem, behalve als je een uur over zandwegen rijdt met 80 km/u, er een gat in de bodem van de laadbak zit en de weg door de regen modderig is geworden. Maar het was het waard, want de presentatie was super interessant. Bruine hyena’s zijn extreem lastig te onderzoeken, omdat ze voornamelijk ’s nachts actief zijn en je ze bijna nooit ziet. De titel van de presentatie was dan ook: ‘’Human – brown hyena relationships in the Soutpansberg Mountains (or how I spent four years touching poo and tracking ghosts)’’. Om de een of andere manier komt interessant onderzoek bij dieren toch vaak uit op het verzamelen van poep. Zoals mijn supervisor uit Sri Lanka al zei: ‘It’s a glamorous and exciting job’.

Vrijwel elke ochtend ga ik nu samen met een andere studente op zoek naar de giraffen. Omdat we naar verschillende factoren kijken – Jess kijkt naar vechtgedrag tussen mannetjes, ik naar vigilantie bij foeragerende giraffen – splitsen we soms op om de kansen te vergroten dat we giraffen vinden, of wanneer een bepaalde groep giraffen niet relevant is voor iemands onderzoek . Zo hebben we een keer twee stieren gevonden die best heftig aan het vechten waren. Voor de grap zei Jess: ‘pick me up in two hours, will you?’. Na een uur waren de mannetjes nog steeds aan het vechten, waarop ik besloot verder te zoeken naar een andere groep. De uitdaging is vervolgens om elkaar weer te kunnen vinden in het reservaat, omdat we soms maar één radio meehebben. We hebben nu een systeem bedacht met pijlen in het zand wanneer je van looprichting verandert, wat best goed blijkt te werken! Ook kun je elkaar soms vinden als je vanuit dezelfde plek op zoek gaat naar giraffen, door het volgen van sporen. In mijn vorige blog heb ik al een lijstje gegeven met aanwijzingen die je kunt gebruiken om giraffen te vinden, en daar heb ik recentelijk een extra aanwijzing aan kunnen toevoegen. Mestkevers! Het zijn net helikopters, omdat ze door hun grootte een hard bromgeluid maken en je ze dus van ver hoort naderen. Ik vind ze echt hilarisch, omdat ze door hun zachte vleugels niet heel wendbaar zijn zoals de meeste andere vliegende insecten . Als ze willen landen in de buurt van verse mest, zie je ze vrij stuurloos afdalen richting de grond, en op een bepaalde hoogte stoppen ze gewoon met vliegen. Vervolgens storten ze neer en hoor je ze hard tegen de grond knallen. Ik heb nu al best vaak gehad dat ik op een kruising van zandpaden stond, moest beslissen welk pad ik zou nemen en een mestkever hoorde aankomen. Deze nam heel doelbewust een bepaalde afslag, en elke keer dat ik zo’n kever volgde heb ik de giraffen uiteindelijk gevonden. Aan de andere kant ben ik ook al een keer de giraffen kwijtgeraakt door de mestkevers, omdat ik te lang afgeleid was door een intense mestkever-‘battle’ bovenop een hoop verse giraffenmest.

De giraffen hebben een nieuwe favoriete plek gevonden in het reservaat waar ze vaak naar toe lopen wanneer we ze volgen. Dit is héél ver weg van bush camp, en precies het gebied met allemaal grote stenen en de meest dichte vegetatie van het reservaat met enorme stekels. NIET FIJN. Ik heb laatst de drie meest schuwe giraffen weten te vinden in dit gebied (een volwassen vrouwtje genaamd Pex, samen met haar jongvolwassen dochter Coco en baby Pumba) en gevolgd voor anderhalf uur . In deze anderhalf uur is het me echter geen één keer gelukt om een ‘focal observatie’ van 20 minuten uit te voeren, omdat voornamelijk Pumba het steeds voor me verpestte door dramatisch weg te rennen, waarna de andere twee uiteraard volgden. Voor elke stap die een giraf zet, zet jij er minstens drie, dus je kunt je voorstellen hoe dat gaat. Na anderhalf uur heb ik het opgegeven, omdat mijn thermometer 42 graden aangaf, ik onder de krassen zat en mijn water bijna op was. 1 – 0 voor Pumba. Maar ik heb nog drie maanden en ben nu vastberaden om Pex en Coco tenminste één keer goed te kunnen observeren!

Op 30 november heb ik voor het eerst ooit mijn verjaardag gevierd in de zomer, wat best raar voelde. Toevallig zou Frank die dag een spitting cobra vrijlaten die hij gevangen had, wat een heel gaaf ‘verjaardagscadeautje’ was – vanaf een gepaste afstand uiteraard. Ook had iemand een schildpad gevonden die net overleden was door een elektrisch hek, en hebben we met zijn allen in het lab gekeken naar de ontleding van de schildpad: het openkrijgen van het schild was een vrij onsmakelijk aanzicht, maar verder was het heel interessant!  ’s Avonds was het toevallig ‘pizza night’, en hebben we gezellig met iedereen pizza’s gemaakt en taart gegeten . Ook heb ik voor het eerst ‘Happy Birthday’ in het Afrikaans gehoord, wat heel apart klinkt omdat Afrikaans klinkt als een versimpelde versie van af en toe onverstaanbaar Nederlands, met een grappige rollende ‘R’ en een overvloed aan dubbele ontkenningen.

Over schildpadden gesproken, we hebben al enige tijd een klein schildpadje in bush camp dat iemand gevonden heeft in het reservaat en had meegenomen omdat het niet zou overleven door de enorme droogte: Klaus. Stiekem zijn we allemaal een beetje gehecht geraakt aan Klaus (ik heb hem zelfs SinterKlaus gedoopt op 5 december), en de schok was dan ook groot toen Klaus ineens verdwenen was uit de kartonnen doos. Aangezien er geen gaten in de wand zaten, verdenken we de snertapen of de varaan die regelmatig bush camp bezoekt.

Er bestaat ook een kleine kans dat Klaus het slachtoffer is geworden van een slang. In de afgelopen week zijn er al 4 (!) gevaarlijke slangensoorten in het reservaat en rondom bush camp gespot (python, spitting cobra, pofadder en black mamba), wat betekent dat de slangen op dit moment erg actief zijn en we dus echt op moeten passen ’s avonds . Eén avond zag iemand ineens een spitting cobra door het gras in bush camp glijden. Nou, ik zat op het aanrechtblad hoor. De slang gleed in de richting van een van de jongens (die stil moest blijven staan) en passeerde hem op nog geen halve meter. Zolang je stokstil staat, ziet de slang je niet en zal deze je niet aanvallen. Maar zodra je beweegt…  Ik ben toch wel heel blij met de veiligheidsinstructie die ik heb gehad, want je instinct schreeuwt heel hard: wegwezen!

Na de vorige alinea klinkt dit nogal onbenullig, maar ik wil toch nog even mededelen dat ik voor het eerst goed verbrand ben hier. En nee, Manon verbrandt niet door het uren en uren lang rondlopen in de bush in de bloedhitte. Manon verbrandt tijdens het doen van haar was! Wie denkt er dan ook aan zonnebrand als je gaat wassen? Nou, ik voortaan wel, want een neus als pipo de clown en schouders zo rood als een tomaat staan me niet.

Dit brengt me bij mijn andere ‘first’ in Zuid-Afrika . Ik ben voor het eerst goed verdwaald geraakt in het reservaat. Als je de giraffen blindelings volgt en dus de dichte bush in gaat, raak je al snel gedesoriënteerd. Toch heb je altijd wel een idee in welke richting je loopt, en met mijn kompas, kaart en de bergen in het westen weet ik altijd wel waar ik heen moet lopen om dichter bij bush camp te komen. Maar, als je dan vervolgens op een onbekend pad uitkomt en verkeerd inschat welk pad het is, gaat het dus mis. Afijn, het was een verrekt lange wandeling, waarbij ik onbedoeld nog een andere giraf tegen het lijf liep (en meteen heb kunnen bestuderen), vervolgens zo ver verkeerd gelopen was dat ik bij de grens van het reservaat uitkwam, en op de terugweg een kwartier lang achter twee struisvogels heb aangelopen.

Afgelopen vrijdag ben ik met Frank mee geweest op ‘scorpion night’: gezellig in het donker door de bush wandelen, met de UV-zaklamp op zoek naar schorpioenen terwijl je met het gewone licht eventuele slangen moet zien te vermijden . We waren nog geen vijf minuten onderweg of we stuitten op een enorme python die langzaam de weg over gleed. Ik heb met open mond staan kijken naar de fascinerende slang, tot deze langzaam verdween tussen de planten en we onze weg weer konden vervolgen. Vrij snel hierna heb ik – heel kort – voor het eerst een African wild cat gezien. Er zijn hier mensen die er in vijf maanden geen een hebben gezien, dus dit moment is er een om te koesteren. Verder hebben we deze nacht heul, heul, heul veel schorpioenen gezien, inclusief de grootste Transvaal schorpioen die Frank ooit gezien heeft. Sommige schorpioenen neemt Frank mee naar het lab voor nadere identificatie, en de opbergmethode van een schorpioen is op zijn zachts gezegd apart. Met een tangetje pak je de schorpioen op, om deze vervolgens in een plat papieren zakje te laten vallen. Zodra de schorpioen plat in de zak ligt, vouw je het zakje dubbel en daarna nog eens dubbel, om deze vervolgens zo in het voorvakje van je tas te stoppen. Even als herinnering: sommige van deze knakkers zijn dodelijk voor volwassenen als er niet snel genoeg behandeld wordt .

Ondanks dat het kerstgevoel hier lastig op te roepen is (mijn thermometer gaf van de week één keer 48 graden aan), hebben we stug kerstliedjes gedraaid met de airco op heel koud (lees: 23 graden). We hebben op kerstavond voor iedereen, inclusief medewerkers, een driegangenmaal gekookt, en op eerste kerstdag in de bush een heerlijke kerstlunch gehad verzorgd door de keuken van de lodge. Ik ben daar meteen met harnas een boom ingeklommen om een van de nestboxen voor vogels te checken. Comfortabel is anders, maar het was wel heel leuk en leerzaam.

De timing is een beetje ongelukkig, maar we zijn we met zijn allen een levend-cluedospel begonnen: elkaar vermoorden met kerst, leuk! Iedereen grabbelt een papiertje met een naam van een persoon (doelwit), locatie of omstandigheid, en moordwapen. Ik moest iemand vermoorden met drie verschillende soorten wilde bloemen in mijn hand terwijl deze persoon een kerstmuts droeg. Voordat ik dit kon uitvoeren ben ik zelf helaas al vermoord met een dartpijl terwijl ik aan het koken was . Omdat ik al vrij snel uit het spel lag, kon ik mooi helpen met het smeden van moordplannen van andere mensen, zoals iemand in een hangmat vermoorden met een tak terwijl je als Harry Potter op de tak moet rondrennen… Geheel in stijl heb ik deze dag ook nog eens voor het eerst geschoten met een luchtdrukwapen, én het doelwit geraakt. Ik voelde me heel even heel erg ‘badass’, en voor een kort moment was de naam Manon G(iraffe) veranderd in Manon G(angster).

Door de feestdagen mis ik thuis toch net een beetje meer, al is het natuurlijk heel speciaal dat ik deze kerst en oud & nieuw aan de andere kant van de wereld kan vieren. Ik hoop dat iedereen een mooie kerst heeft (gehad) met familie, vrienden en veel lekker eten, en ik wens jullie vanuit bush camp alvast een gelukkig 2017! Tot de volgende blog :-).

Liefs,

Manon