Knap (veel) werk!
Na een oversteek van 23 dagen met een daggemiddelde van slechts 89 mijl ontdekken we aan de onderzijde van de boot de oorzaak van de tegenvallende snelheid . Er hangen duizenden slakjes aan de romp van wel 3 cm lang. Ze hebben een zuignap waarmee ze zich aan de romp vastkleven en zijn vast tijdens de oversteek gegroeid omdat we ze in La Gomera nog niet gezien hadden. Het hele schip zit vol en met een plamuurmes en een plankje haal ik ze met bossen tegelijk los. Geen gemakkelijk karwij zonder zuurstof, in een open baai waar de swell de boot constant 30 graden heen en weer doet slingeren! Twee dagen later is vrijwel alles weg en dat is goed te merken. We varen nu veel sneller.

Als we een week later in Salvador aankomen komt een bevriende monteur kijken naar onze technische behoeftes. Hij is een bekende van Jeroen´s oom en zeer betrouwbaar. Dat wil zeggen dat hij absoluut eerlijk zal handelen en zijn afspraken nakomt. Daar staat tegenover dat, zo blijkt later, zijn technische kennis alleen vanuit de praktijk komt. Een "handige Harry" die alles kan en wil en overal verstand van lijkt te hebben. Hij stelt zich voor als Lorou, hetgeen "blond" betekent . Goede referenties en de behoefte om dingen te láten doen en snel klaar te zijn maken dat we hem behoorlijk de vrije hand geven. Het grootste probleem beginnen we mee, de schroefas. Die is tijdens de oversteek water gaan lekken nadat eerst het slangetje met smeerolie in het water was leeg gelekt. Onze eerste indruk is dat de uitlijning van de as gecontroleerd moet worden en de rubberen oliekeeringen van de doorvoer vervangen. Om dat veilig te kunnen doen moet de boot het water uit. Dat is geen probleem want de werf heeft een helling en ze trekken wel vaker grote schepen omhoog.
Ook willen we graag wat aan het energieprobleem doen. De schroefasdynamo willen we aan het werk krijgen en we vragen om een tweedehands tractordynamo die bij voldoende lage toeren al begint met laden want de huidige werkt pas bij 3 knopen op de motor en ruimte voor een grotere riemschijf is er niet. Binnen een dag heeft hij een gereviseerde Bosch die geschikt zou zijn en zet 'm er ook in no time op.

De haven heeft veel weg van een oude scheepswerf met stalen roestige karren, een hellingbaan met lier, een tractor en veel olie op de betonnen vloer . Na mijn aanwijzing dat de as ook heen en weer zwabbert beveelt Lorou een extra lager aan. Dat zou aan het zwabberen definitief een einde maken. Tja, en als we dan toch de wal op gaan, dan kunnen we net zo goed ook het zwaar draaiende roer en onderwaterschip onderhanden nemen en de lelijke, door de zon verbrande blauwe rand overschilderen! De kar waar we op moeten heeft 6 stempels, de kiel wordt niet ondersteund! Volgens de werfeigenaar is dat geen probleem. Ik sta doodsangst uit als Netjer en ik torenhoog tegen de hobbelige helling op getrokken worden. De vierkante wielen maken de attractie compleet. Als we op het vlakke deel zijn aangekomen en de boot nog niet uitgedropen is zijn twee mannen druk in de weer om aan het onderwaterschip te peuteren, schuren en vrij te maken van de restjes aangroei. Ze krabben daarbij op veel plaatsen blaasjes open en vragen herhaaldelijk of de boot van RVS is? Geïrriteerd zeg ik dat ze er af moeten blijven maar het is al te laat. Het komt helemaal goed volgens de schildersbaas die 350 euro (ex materiaal) is beloofd voor het hele karwei . De romp wordt uiteindelijk geschilderd met 2 lagen antifouling van International. De blauwe rand wordt geschuurd en afgeplakt met kranten. Dagen lang komen er regenbuien over en kan er niet gewerkt worden. We zijn bang voor de kranten die straks onuitwisbaar op de witte romp te lezen zullen zijn. Na wel 5 regendagen wordt de blauwe rand overgespoten, behalve de bovenzijde van de stootlijst. Daar kon de kleine schilder net niet bij! Dan gaan de kranten weg: helemaal wit! Geweldig. De witte romp wordt met korrel 1200 geslepen en gepoetst met een poetsmachine en kerosine en wax. Het roestige anker gaat in de owatrol en wordt wit gespoten. Dat pakt verkeerd uit, de owatrol accepteert de verf niet en alles ligt met een week weer in het water!
 
De schroefas
De kosten voor het extra lager zijn moeilijk in te schatten. Het lager kost zo'n 130 euro, een smid last keurig netjes een rvs brug onder de as in de machinekamer om 'm op te monteren. Tijdens de montage gaan er echter wat zaken anders dan wij gewend zijn . Onze "vriend" plonst eerst de bronzen schroef met een forse knal op de teakhouten bank! "Ja, anders wordt ie gejat!" Daar had best even een doek of kartonnetje onder gemogen. De aluminium riemschijf op de schroefas wordt met fors stalen geweld los geramd. Zit dus nu vol deuken. Dan probeert Lorou met een tang en een moker de as uit de conische bus van de flexibele koppeling te rammen. Dat kan ik nog net redden door aan te geven dat er contrabouten ingedraaid moeten worden (aldus de handleiding). Als hij ook nog het buitenlager vol vet pompt en het niet wil weghalen spring ik uit m'n vel.
Tegelijkertijd schrijft Syl veel mailtjes en vraagt bij diverse mensen om raad en advies. Zelfs Dick Koopmans (ontwerper van de boot) wordt benaderd om de roerconstructie na te vragen. Ook helpt oom Bertus ons door regelmatig met de mannen te praten en te onderhandelen zodat we geen misverstanden krijgen.
Als Jeroen wat afgekoeld is storten de mannen zich op het roerprobleem, waarvan het draaien al sinds de aankoop in Turkije zwaar gaat . De kabels worden gedemonteerd en het kwadrant los gehaald. Daar zit het niet, het blad zelf draait zwaar in z'n lagers. Het blijft gewoon dwars uit staan en op en neer wil ie voor geen mm en we weten dus ook niet welk lager klem zit. Dan wordt de vetgesmeerde doorvoer los gehaald en weer komt de moker te voorschijn om het lager van het schip los te rammen. Jeroen vind dat géén goed idee en dus worden de vetkoorden uit de bronzen bus gepeuterd en deze vol met Whitelube (kruipolie) gezet. Het schuimt en borrelt als een gek maar het helpt niks. Als we de smid met de slijptol vragen om dan de hak onder het roer maar los te halen gaat deze voorzichtig "prikken" en stuit op een nylon bus. Daar mag de moker wel aan te pas komen en een paar rake klappen op een stalen spie geven de bus wat ruimte en maken opeens het roer weer soepel. Het blad valt vanzelf weer in de middenpositie! Een echt zichtbare verbetering! De smid last de hele boel weer keurig dicht en klaar is klara!
 
Lorou stelt ook de kleppen af, vervangt de motorolie, zet de 100 Amp dynamo op de dieselmotor en zoekt nieuwe oliefilters in de stad . Die blijken niet overeen te komen met de in de manual opgegeven filters, al zijn ze wel van Yanmar! Lorou had ook nog de beide drinkwatertanks open gekregen. Daar waren we heel blij mee want nu kunnen we zien waarom ons drinkwater soms bruin kleurt! Het gevolg was wat minder, de hele tank, die witgeschilderd was, bleek bruin van de roest te zijn en we kregen de tip om de verf te verwijderen en met cement te besmeren. Dat is een hele klus omdat de tanks in de kiel zitten en net zo breed als de boot zijn. Wie heeft armen van 1,5 meter lang om via een luik van 60x60 een slijptol te hanteren?
 
1e Proefvaart
De schroefas heeft inmiddels nieuwe oliekeringen gekregen en de boot gaat te water. We maken een proefvaart en we voelen nieuwe trillingen en horen vreemde geluiden. Zowel de doorvoer als het nieuwe lager worden bloedheet! Met een thermometer meet ik tegen de 70 graden en de olie in de doorvoer mengt zich al weer met zeewater! Lorou is meegevaren en roept steeds "is normal". De schroefasdynamo komt gelijk aan de vorige pas in werking bij drie knopen op de motor en weigert bij zeilen iets op te brengen . "Niks aan de hand, daar moet een ander lampje op"! Vreemd, maar ok. Steeds duidelijker wordt het ons dat al het geklooi ons meer kost dan het opbrengt en de werkwijze geeft steeds meer irritatie.

Goede raad
We gaan op internet verder zoeken naar goed advies en worden door diverse mensen geholpen. Zeer blij verrast waren we hoe snel particulieren dat doen en ontdekten ook hoe lastig het soms is om advies bij een bedrijf in Holland te krijgen. (Vetus reageert na 2 weken dat we bij een dealer moeten zijn en herkennen hun eigen materialen niet terwijl hun naam er op staat!) Wij kregen adviezen van Wim Quak uit Elburg die via Syl d´r ouders ons regelmatig mailde! Ook kwamen we in contact met Kees Posthuma, die we weer via de zeilschool Naarderbos contacten. Hij heeft een stalen motorschip en is een vakman waar we heel veel van geleerd hebben. Een oude rot in het scheepsvak, die weet waar hij over praat en ook nog onze energie goed wist te verdelen. (laat die ankerrol maar roesten en ga liever op een terrasje een drankje drinken met zo´n leuk parasolletje er boven! Ook Harry Verbeek van Ship Shape helpt ons, na een telefoontje met goed advies en stuurt ook de goeie filters op . Bart Vercauteren, een vriend van Jeroen van lang geleden en een heuse "trillingdokter", geeft aan dat ook de schroef in ballans moet zijn en dat het nieuwe lager wel geschikt is voor deze toepassing. Lastig is dat sommige tips tegenstrijdig zijn!
Dan blijkt dat een positiemelding op de winlink site een reactie van ervaren vertrekkers oplevert. Christ en Elise varen al meer dan tien jaar rond in het Caribische gebied. Ze dringen op een positieve manier aan om te helpen met advies. Echt top, allemaal bedankt!
Samengevat concluderen we dat het extra lager daar helemaal niet mag zitten omdat de flexibele koppeling moet kunnen bewegen om goed te werken. De filters blijken later wel de juiste te zijn geweest, alleen de serienummers zijn gewijzigd!
Inmiddels in het water zoeken we naar een goede oplossing en vinden een man die in een andere haven voor yachties bemiddeld en hulp biedt voor alle klussen. Groot voordeel is dat hij engels spreekt, nadeel is dat Lorou heeft gezegd weg te zijn als Marcello verschijnt en absoluut niet met hem wil werken . En daar zit nu al ons geld al in!

Milieu
Als Jeroen een emmer vol met verfbladders uit de tank vist en aan Lorou vraagt dit in een zak te doen rukt hij de emmer uit zijn hand en kiepert de gehele inhoud zo de haven in! (Zeker ook "Normal"?) We willen Lorou toch niet zomaar wegsturen en terwijl we naar de stad zijn kijkt hij de ankerlier na. Als we terug komen liggen de tandwielen los op het dek en zit het hele voordek vol met vet! Hij heeft het ding toch aan dek uit elkaar gehaald en zou er morgen mee verder gaan. De gegalvaniseerde kettingrol is aan de buitenzijde geheel kaal geslepen, waardoor de hele rol nu onder het roest zit! We zijn ten einde raad en ronden de discussie af en sturen Lorou weg.

En toen..
Met Marcello gaan we verder. Vragen ´m om langs te komen en hebben een prettig gesprek. Hij begrijpt de situatie en verkoopt alleen zijn kennis voor een schappelijke prijs. We gaan bij het begin beginnen en controleren ale mogelijke oorzaken . De boot zal opnieuw uit het water moeten en de as moet er uit. Al het werk gaat Jeroen zelf doen. Marcello kunnen we raadplegen als we wat moeten weten of nodig hebben. We beginnen met een engels basisboek uitsluitend over het plaatsen van motoren in boten. Drie pagina's alleen al over het uitlijnen! Marcello geeft aan wat en hoe het moet gebeuren en we laten een meetflens maken om de as uit te lijnen. We gaan de wal weer op om het inmiddels in de boot gevonden buitenlager te kunnen vervangen. De schroefas wordt gedemonteerd en dat heeft nog wat consequenties. Het roerblad zelf is niet demontabel gebleken en in de voorzijde van het blad zit een kap gelast. Die halen we weg en we zien een onderbroken roerkoning waar een stuk is ingelast. Dat slijpen we er weer uit en de smid maakt een prachtige omleiding, welke weer dicht gebakken wordt. Toch wel lekker hoor zo´n stalen boot. Het geheel wordt waterdicht gelast en met plamuur en schuren weer netjes afgewerkt. Zo is een gat ontstaan waardoor de as altijd gedemonteerd kan worden zonder sloopwerk . De as gaat naar een draaierij en in Jeroen´s bijzijn wordt de kromming gecontroleerd. Bijna géén uitslag te meten! Met de as (ca. 1,5 meter lang) in de hand gaat Jeroen met de bus weer terug naar de haven. Hij heeft veel bekijks met zo´n glimmende stalen staaf in de drukke en volle bus. De as is best zwaar en mag niet alsnog krom getikt worden en moet dus rechtop vervoerd worden. Als de bus een keer flink remt gaat ie bijna door de ruit heen. Een aantal plotselinge bewegingen later grijpt een medepassagier zich per vergissing aan de verkeerde busstang beet om zich vast te houden. Ook hij verdwijnt gevaarlijk dicht naar het harde glas, maar het gaat net goed. Grappig daarbij is dat de hele bus blauw van het lachen ligt. Een bekend verschijnsel in Brazil als bijvoorbeeld iemand uitglijdt of zich bezeert.
Als we weer te water gaan komt Marcello een avondje helpen om de motor op hoogte te brengen. Die bleek flink wat in de rubbers te zijn verzakt. Als alles klaar is testen we de boel. Hard geklapper vanuit de achterkajuit! Ik was vergeten te vertelen dat de as aan de korte kant is en dus niet geheel door de flexibele koppeling gestoken moet worden! Stukje terug gezet maar het geklapper blijft, zei het minder, te horen . We duiken met een compressor aan een mondstuk en zien dat de schoepjes iets beschadigd zijn. We demonteren de schroef en laten ´m toch maar balanceren om alles uit te kunnen sluiten. Er schijnt wel wat onbalans gevonden te zijn maar een rapport blijft achterwege. Dat duurt een week en we krijgen ´m glimmend en wel weer terug. Kun je zo in de kamer aan de wand hangen! Als ook dan het geklapper niet weg is geven we het op. Het nieuwe buitenlager heeft speling in de schroefas koker en kan alleen op de wal (derde keer!) goed worden vastgezet. Bij diverse toerentallen is er niks aan de hand en we doen het er maar mee.

Communicatie
Onderweg naar salvador hadden we regelmatig radiocontact via de kortegolf radio en airmail. Het mailadres houden we graag bij ons, zo voorkomen we spam en dat de boel dicht loopt. Die kortegolfradio heeft onderweg nogal wat nekkenbrekers gekost. Hij vreet energie en de laptop die er op stond aangesloten heeft langzaam de geest gegeven.Eerst viel die na een half uur spontaan uit (te heet) en later in kortere pauzes . Daar hebben we nu een boord pc voor gekocht. 

Voor de airmail hadden we in Holland een Pactor 3 modem gekocht bij Kwadraad. Helaas was de verkoper het kabeltje vergeten en dat moest dus naar Turkije worden nagestuurd. Op de valreep binnen. Het modem gingen we op de oversteek in gebruik nemen omdat toen de tuner en de kabels pas goed waren. Toen bleek dat de leverancier het verkeerde apparaat in het doosje had gestopt en wij dus geen pactor 3 licensie hadden! Discussie over wel of niet betaald en uiteindelijk een sorry en een licentie die slecht door wilde komen. (Een radiogroet is iets anders dan een licentiecode, die er dus niet in stond) Al met al nogal wat gepruts maar intussen zijnwe er wel erg blij mee. Het is steeds weer een puzzel welke frequenties en welke tijdstippen gebruikt kunnen worden maar het werkt toch maar mooi. Zo hebben we nu een positiereporter en een mailstaion voor persoonlijke berichtjes.

De zender zelf (Kenwood TS50) startte steeds slecht op. Pas na diverse lage frequenties te hebben gebruikt wil de zender in de hogere aan het werk gaan. De beveiliging van de eindtrap lijkt te worden aangesproken en tijdens de oversteek gingen plots de zekeringen er uit. Vreemd genoeg helpt 10 keer aan en uit zetten ook en werkt dan alles prima??? Nu heeft mijn oom een bevriende radioamateur (Fraga) waar we spraak mee deden onderweg. Mijn Oom deed dan het Nederlandse deel en zette alles op de mail voor het thuisfront. Eenmaal in Salvador moesten we natuurlijk kennis maken met "the voice behind the speaker"! Resultaat was een erg leuk bezoek aan zijn station en vol trots liet hijons alles zien. Oud spul maar allemaal prima werkend! We vroegen of hij niet iemand wist die naar onze radio kon kijken. Tuurlijk... Helaas hebben ze niets kunnen vinden en zitten we nog steeds met een slechte opstart en een te zwakke ontvangst. De zender is geaard via de coax die naar de tuner loopt welke aan de romp is aangesloten. De min ligt aan massa omdat het een amateurradio is. Wie het weet mag het zeggen. Contact via de airmail kan dus alleen als je het mailadres weet. Wil je dat hebben mail dan via deze log aan ons. Aan de gebruikers: graag altijd een nieuw bericht aanmaken en niet reply en. Zo blijven wij vrij van lettertjes die we al hebben. Toch replyen, haal dan onze tekst even weg, het scheelt een hoop tijd en dus energie.
Dus...
De asdoorvoer lekt nog altijd niet en de olie blijft schoon. De schroefasdynamo is retour gegaan, we bouwen aan een 24 volts exemplaar die we gaan over wikkelen zodat deze bij een lager toerental kan werken. We zoeken nog naar de methode van regelen. Wie heeft hier evaring mee?
Verder willen we een goede pc aan boord en voldoende energie voor de koelkast, welke nog ingebouwd moet worden. Dat wil zeggen meer laadmogelijkheden, accu´s en een energiemeter. Dat staat dus voorlopig nog even op de kluslijst. We gaan nu eerst een poosje reizen!